Những hình ảnh này xuất hiện
trong ấn phẩm "Chú ý về thuốc phiện", xuất bản năm 1906 nhân một triển
lãm về các thuộc địa ở Marseilles, Pháp.
Năm 1881, một nhà máy sản xuất thuốc
phiện lớn đã được người Pháp xây dựng ở trung tâm Sài Gòn. Vị trí nhà
máy ngày nay thuộc khu phố 4 phường Bến Nghé, Q1, TP HCM.
Cổng chính dẫn vào nhà máy. Toàn bộ nhà
máy sản xuất thuốc phiện này chiếm diện tích khoảng 1ha trên một khu đất
hình chữ nhật, được bao quanh bởi 4 đường phố.
Công nhân bắt đầu làm việc từ 6 giờ
sáng, chia làm 2 ca sáng và chiều. Mỗi ngày nhà máy tiêu thụ khoảng
350kg nguyên liệu, gồm thuốc phiện sống, vỏ cây khô và các hóa chất khác
nhau.
Các công trình trong khuôn viên nhà máy
gồm có công xưởng, văn phòng quản lý, nhà kho, bốt bảo vệ, phòng đóng
gói, phòng động cơ hơi nước, phòng thí nghiệm hóa học… Những tòa nhà
chính vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Công nhân tan ca ra về tại cổng sau của nhà máy.
Công xưởng chính, nơi diễn ra các công đoạn quan trọng nhất của việc chế biến thuốc phiện.
Thuốc phiện vừa đưa ra từ nồi nấu được quấy đều và làm lạnh từ từ.
Thuốc phiện thành phẩm được đóng thành những bánh tròn trước khi đem đi đóng gói.
Phòng cân và đóng gói, nơi thuốc phiện
được đóng trong những hộp nhỏ bằng đồng, có khối lượng là 5, 10, 15, 20,
40 hoặc 100gram. Việc sử dụng thuốc phiện rất phố biến trong dân cư
thời kỳ Pháp thuộc. Người Hoa và người Việt có của thường hút thuốc
phiện ở nhà, trong khi giới bình dân hút tại các “động” nha phiến, có
rất nhiều ở Sài Gòn và Chợ Lớn.
---------------------------------------------------------------
Một số hình ảnh về các công trình của nhà máy ở TP HCM ngày nay:
Reds.vn (T.B)
